Het hart pompt het bloed door het lichaam. Het bloed stroomt door een gesloten netwerk van grote en kleine bloedvaten naar elk deel van het lichaam. De vaten verbinden het hart en de organen. De vaten zorgen voor de aanvoer van zuurstof en voedingsstoffen en voor de afvoer van afvalstoffen zoals koolstofdioxide. Ook zorgt de bloedsomloop voor circulatie van hormonen en afweerstoffen. Tot slot is de bloedsomloop verantwoordelijk voor het verdelen van warmte.
Hart- en vaatziekten (HVZ) is de verzamelnaam voor aandoeningen die het hart en vaatstelsel aangaan. Zie ook hart- en vaatziekten.
Ziekten en problemen van de bloedsomloop
Hieronder worden enkele ziekten en problemen beschreven die te maken hebben met de bloedsomloop.
Atherosclerose, atheromatose of aderverkalking
Atherosclerose is een langzaam voortschrijdende chronische ziekte waarbij vetachtige stoffen in de wand van slagaders worden afgezet. Er is sprake van aderverkalking dat wordt veroorzaakt door een atheroomplaat. Doordat de vaatwand steeds dikker wordt, raken de slagaders langzaam vernauwd en wordt de doorstroming gehinderd. In het begin hebben mensen geen klachten, maar na verloop van tijd kan het leiden tot bijvoorbeeld pijn op de borst, een hartinfarct of een beroerte. Behandeling kan bestaan uit het voorschrijven van medicijnen zoals zoals bloeddrukverlagers, cholesterolverlagers en stollingwerende medicijnen. Wanneer dit niet afdoende helpt kan een arts een vernauwing in de kransslagader verhelpen door te dotteren. Bij het dotteren wordt met een ballonnetje een verstopte slagader opgerekt. Wanneer de kransslagaders op veel plaatsen vernauwd zijn dan kan een bypassoperatie nodig zijn. Zie ook atherosclerose.
Arteriosclerose
Arteriosclerose wordt vaak verward met atherosclerose, dit zijn echter twee verschillende dingen. Arteriosclerose is een slagaderverharding, dit betekent dat de slagaders minder flexibel worden. Hierdoor vermindert de elasticiteit. Arteriosclerose is een gevolg van een langdurige hoge bloeddruk. Calciumafzetting in de vaatwand draagt bij tot de vernauwing en verharding van de slagader. Arteriosclerose komt meestal eerst voor in het been en de voet. Het risico op arteriosclerose neemt toe wanneer de LDL cholesterol waarde te groot is, bij roken, bij het mannelijke geslacht, bij ouderen en wanneer iemand weinig lichaamsbeweging heeft.
Trombose
Trombose is een bloedstolsel waardoor het bloedvat (een ader of een slagader) ter plaatse of verderop in de bloedsomloop, geheel of ten dele wordt afgesloten.
Zie ook trombose.
Embolie
Een embolie is de afsluiting van een slagader of een ader, door wat voor materiaal dan ook. Achter de embolie ontstaat acute ischemie (zuurstoftekort) of bij langere afsluiting infarcering (plaatselijke afsterving van weefsel). Wanneer dit in de longen gebeurt, spreekt men van een longembolie. Zie ook longembolie.
Bloeding
Een bloeding ontstaat door een verwonding. Onder normale omstandigheden wordt de bloeding door het lichaam zelf gestopt. Zie ook bloeding of inwendige bloeding.
Ziekte van Raynaud
Bij de ziekte van Raynaud verkrampen de tijdelijke kleine slagaders waardoor de toevoer aan bloed naar de weefsels afneemt. Men spreekt van de ziekte van Raynaud wanneer het syndroom van Raynaud zich regelmatig voordoet in combinatie met andere ziekte verschijnselen. Zie ook syndroom van Raynaud of ziekte van Raynaud.
Hartfalen
Bij hartfalen is de pompfunctie van het hart verminderd waardoor onvoldoende bloed wordt rondgepompt. Er zijn twee vormen van hartfalen. Bij de ene vorm trekt de hartspier niet hard genoeg samen en bij de andere vorm ontspant de hartspier zich niet genoeg. De oorzaken van hartfalen kunnen zijn: hartinfarct, hoge bloeddruk, hartklepaandoening, ritmestoornis of een hartspierziekte. Veel voorkomende klachten bij hartfalen zijn vermoeidheid, kortademigheid, opgezette benen en enkels, onrustig slapen en 's nachts vaak moeten plassen. Behandeling kan bestaan uit het toedienen van medicatie, cardiale resynchronisatietherapie (CRT) wat ervoor zorgt dat beide hartkamers weer tegelijk samentrekken of harttransplantatie. Via telemonitoring kan een patiënt op afstand worden gevolgd en begeleid.
Spatader
Spataders of spataderen zijn ontsierende en soms pijnlijke verwijdingen van aderen, bijvoorbeeld in de benen die onder andere ontstaan door vaak en langdurig stilstaan. Zie ook spatader.
Flebitis of aderontsteking
Bloedklonters kunnen een ontstekingsreactie veroorzaken in het lichaam waarbij een ader wordt aangetast. Oorzaken kunnen zijn spataderen, obesitas, bedlegerigheid, operatie of zwangerschap. Alle oorzaken hebben met elkaar gemeen dat ze een grote druk geven op de aders in het been. Hierdoor raakt de bloeddoorstroming vertraagd of verstoord. Symptomen die hierbij voorkomen zijn ontstekingssymptomen zoals zwelling, roodheid, pijn, warm aanvoelende huid, hard aanvoelende ader, soms vochtophoping of koorts. Een oppervlakkige aderontsteking gaat vaak binnen enkele dagen of weken vanzelf over. Soms worden ontstekingsremmende medicijnen of antibiotica voorgeschreven.
Aneurysma
Een aneurysma is een verwijding in een deel van het vaatstelsel. Het kan zich zowel in een slagader, een ader als in het hart bevinden. Zie ook aneurysma.
